Uluslararası Enerji Ajansı bugün yaptığı açıklamada, güneş enerjisine yapılan yatırımların petrol üretimini ilk kez geride bırakacağından, temiz enerjinin bu yıl tüm küresel enerji yatırımlarının yaklaşık %60’ını oluşturacağını söyledi.
ANAHTAR TAHMİNLER
Temiz enerji, bu yıl tüm küresel enerji yatırımlarının %60’ını oluşturacak.
Fosil yakıt yatırımı da IEA’nın 2050 yılına kadar net sıfır emisyon üretmek için gerekli olduğunu öngördüğü seviyelerin üzerine çıkacak.
Temiz enerji yatırımı, gelişmekte olan ekonomilerde hâlâ önemli ölçüde geride kalıyor.
IEA, küresel enerji yatırımının 2023’te toplam 2,8 trilyon ABD Doları olacağını tahmin ediyor. Bu miktar, temiz enerjiye yatırılması beklenen 1,7 trilyon ABD Dolarını içeriyor ve geri kalanı kömür, ham petrol ve doğal gaza harcanıyor.
Temiz enerjiye yapılan yatırım, fosil yakıt yatırımlarındaki %15’lik kazançla karşılaştırıldığında, sadece iki yıl öncesine göre %24’lük bir artışı temsil ediyor. IEA İcra Direktörü Fatih Birol, değişimin hızlanarak devam edeceğini söyledi.
“Temiz enerji hızla ilerliyor, birçok insanın düşündüğünden daha hızlı ilerliyor” diyen Birol, sadece beş yıl önce temiz enerji ve fosil yakıtlara benzer yıllık yatırımlar yapıldığını kaydetti.
IEA’nın en son Dünya Enerji Yatırımı raporunda, güneş enerjisi liderliğindeki düşük emisyonlu elektrik teknolojilerinin bu yılki enerji üretimi yatırımının yaklaşık %90’ını alacağı öngörülüyor.
Yine de tüketiciler, arabalarına güç sağlamak ve evlerini ısıtmak için elektrik kullanmaya daha fazla odaklandılar. IEA, elektrikli araç satışlarının bu yıl 2022’ye göre üçte bir oranında artacağını ve ısı pompası satışlarının art arda ikinci yıl için muhtemelen %10’dan fazla artacağını tahmin ediyor.
IEA Dünya Enerji Yatırım Raporu 2023
Fosil Yakıt Yatırımları da Artacak
Bu arada, IEA’nın tahminine göre, yukarı akışlı petrol ve gaz arama ve sondajına yapılan yatırım da %7 artarak Covid 19 pandemisi öncesi seviyelere geri dönecek.
IEA’nın tahminlerine göre bu toparlanma, toplam fosil yakıt yatırımını 2050 yılına kadar net sıfır küresel emisyon hedefine ulaşmak için 2030’da gereken maksimum değerin iki katına çıkaracak. Küresel kömür talebi geçen yıl tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı ve kömür yatırımı bu yıl yıl muhtemelen net sıfır hedefine ulaşmak için 2030’a kadar ihtiyaç duyulan seviyenin altı katına eşit olacak.
Yine de, geleneksel üretim yatırımları, 2008’den 2017’ye kadar yıllık %80-90’a kıyasla, şimdi petrol ve gaz endüstrisinin nakit akışının yarısından daha azını emiyor.
Gelişmekte Olan Ekonomiler Temiz Enerji Harcamasında Önde
Ancak, küresel temiz enerji yatırımlarında en büyük eksiklikle karşı karşıya olan gelişmekte olan ekonomilerde, geleneksel fosil yakıt harcamaları hala enerji yatırımlarına hakim.
Temiz enerji yatırımlarında bu yılki artışın yüzde doksanı gelişmiş ülkeler ve Çin’de gerçekleşecek. 2019’dan bu yana Çin, Avrupa Birliği ve ABD, yıllık temiz enerji yatırımlarını yaklaşık 90-185 milyar dolar artırdı. Başka hiçbir ülke veya bölge bunu yaklaşık 30 milyar dolardan fazla artırmadı.
IEA, sayısız faktörün gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımını engellediğini söyledi: yüksek faiz oranları ve sermaye maliyetleri, hükümet politikaları, zayıf elektrik şebekeleri ve mali açıdan gergin kamu hizmetleri. Bu engeller göz önüne alındığında, özel sektör gelişmekte olan ekonomilere büyük yatırım yapma konusundaki isteksizliğini dile getirdi.
Bununla birlikte, başta Latin Amerika olmak üzere gelişmekte olan ekonomiler, önümüzdeki üç yıl boyunca hidrojen ve karbon yakalama, kullanma ve depolamayı destekleyen projelerde beklenen patlayıcı büyümenin bir kısmını oluşturuyor.
Aynı zamanda, elektrikli araçlarda ve diğer enerji üretimi için kullanılan lityum-iyon pillerin üretimi, başka yerlerde artan üretime rağmen, muhtemelen en az 2030’a kadar Çin’de yoğunlaşmaya devam edecek.
News
