Tam zamanında (JIT) üretim stratejisinin faydaları iyi belgelenmiştir, ancak bazı ciddi dezavantajları da olabilir. Bu üretim süreciyle ilgili başlıca sorun, adından anlaşılmaktadır. “Tam zamanında”, bu iş stratejisinin başarısının büyük ölçüde işletmeler ve onların tedarikçileri arasındaki hızlı teslimatı sağlamak için hassas koordinasyona bağlı olduğu anlamına gelir. Envanter tamponu olmadığı için, üretimin herhangi bir unsuru gecikirse işletme büyük zarar görebilir.
Temel Çıkarımlar
- Tam zamanında (JIT), bir şirketin bir ürünü yalnızca bir alıcı sipariş verdikten sonra ürettiği, dolayısıyla stokları düşük tuttuğu bir üretim stratejisidir.
- Bu aerodinamik yaklaşım, her zamanki gibi iş akışı sırasında maliyetleri azaltabilir ve verimliliği artırabilirken, hem arz hem de talep şoklarına karşı hassastır.
- Küresel tedarik zincirleri şu ya da bu nedenle kesintiye uğradığında, JIT üretimi fabrikaları talebi karşılayamaz hale getirebilir ve ekonomik gerilemeyi daha da kötüleştirebilir.
Tam zamanında
JIT üretim stratejisi, işletmelerin müşteriler tarafından sipariş edilene kadar satış için ürün üretmediği, yani envanterin düşük olduğu veya hiç olmadığı anlamına gelir. Düşük envanter, bir şirketin alt satırında çeşitli şekillerde faydalı olabilirken, bir işi bu şekilde yürütmek büyük bir koordinasyon gerektirir. Üretim için gerekli hammaddelerin elde edilmesinden zamanında teslimatın sağlanmasına kadar, JIT üretiminin her yönü senkronize edilmelidir. Bu genellikle işletmelerin, siparişler alındığında tedarikçilere otomatik bildirim sağlamak için bilgi teknolojisinin uygulanmasına yatırım yapması gerektiği anlamına gelir.
Tedarik Şokları
Standart envantere dayalı üretim modellerinde, işletmeler toptancılardan malzeme için büyük siparişler verir ve bir sevkiyattan çok sayıda ürün üretilebilir. Üretim, hammaddelerin ilk sevkiyatını tüketirken, uygun bir zaman tamponu yaratarak başka bir sipariş sevk edilir. Talep üzerine üretim, şirketlerin küçük, sık siparişleri çok kısa sürede yerine getirmeye istekli tedarikçiler bulması gerektiği anlamına gelir; bu da genellikle nakliye süresini ve masraflarını azaltmak için yerel tedarikçileri kullanmak anlamına gelir. Envanter veya malzeme stoğu olmadığı için herhangi bir tedarik zinciri sorunu, teslimatta gecikmelere ve kızgın müşterilere yol açabilir. Malzeme tedariki, kıtlıklar, doğal afetler veya siyasi karışıklıklar (arz şoku denir) nedeniyle ham malların fiyatındaki ani bir artış da bir şirketin müşterilerine etkili bir şekilde hizmet verme becerisine yönelik ciddi bir tehdit oluşturabilir.
Talep Şokları
JIT üretimi tamamen mevcut siparişlere dayalı olduğundan, beklenmeyen durumlarla başa çıkmak için en verimli sistem değildir. Bu stratejiyi kullanan bir şirket, bir ürüne olan talepteki ani artışın üstesinden gelmek için yeterli donanıma sahip olmayabilir. Yedek envanterin olmaması, müşterilerin şirketin malzemeleri almasını ve ürünü üretmesini beklemesi gerektiği anlamına gelir. Bu, herhangi bir tedarik zinciri sorunu ortaya çıkarsa uzayan gecikmeler, memnun olmayan müşteriler ve olası bir siparişin bir kısmının veya tamamının kaybedilmesi anlamına gelebilir.
Büyük Siparişler
Büyük siparişleri zamanında yerine getirememek bir işletmeye paraya mal olabilir, ancak JIT stratejisinin doğasında bulunan ve daha az dramatik olsa da en az onun kadar önemli olan başka gizli masraflar da vardır. Malları daha küçük miktarlarda satmak için üretmek, hammadde sevkiyatı başına daha az harcamak anlamına gelir, ancak aslında bir şirkete daha fazla maliyet getirebilir. Yüksek üretim düzeyine sahip işletmeler, ölçek ekonomisinden yararlanır: Üretim arttıkça, her bir parçayı üretmenin ortalama maliyeti aslında düşer. Bunun nedeni kısmen, büyük toptan alımların genellikle miktara dayalı cömert indirimlerle birlikte gelmesidir. JIT üretim stratejisini kullanan işletmeler, bu tür fiyat indirimleri için uygun olmayan daha küçük, daha sık siparişler vermeleri gerektiğinden, ürün başına daha fazla ödeme yapabilir. Daha sık sipariş vermenin beraberinde getirdiği ek nakliye ve teslimat ücretlerinin de çevre üzerinde olduğu kadar kârlılık üzerinde de önemli bir etkisi olabilir.